“Dé reden voor het toenemende aantal burn-outs? Onze smartphone”

Uit cijfers van Securex blijkt dat in België 30% van de werkende bevolking een verhoogd risico op een burn-out heeft. Dat wil zeggen dat er per vier collega’s minstens één iemand een verhoogde kans op emotionele uitputting heeft. Dat is veel, en zonder twijfel meer dan vroeger.  

Waarom denk je dat burn-outs steeds vaker voorkomen, Els?

“Het is een combinatie van verschillende factoren. Een van de grootste uitdagingen is onze smartphone. We hebben het gevoel dat we constant verbonden moeten zijn. Ga maar eens na hoe dikwijls je op een dag je sociale media, Whatsapp of mail checkt. We zijn voortdurend op zoek naar afleiding, waardoor focussen alsmaar moeilijker wordt. Vijftig keer per dag naar je smartphone grijpen is gewoonweg niet gunstig voor je mentale rust.

Wat zijn de eerste signalen van een burn-out?

“Allereerst moet je weten dat stress niet altijd negatief hoeft te zijn. Het is een belangrijk overlevingsmechanisme, want het maakt ons klaar om in actie te komen. Een beetje stress houdt je scherp en zorgt ervoor dat je extra je best doet.

Er bestaan dus verschillende niveaus van stress. Bij te weinig stress voel je je ongeïnteresseerd en verveeld of zelfs gefrustreerd. Dan kan je neigen naar een zogenaamde bore-out. Gezonde stress zorgt er dan weer voor dat je creatief en effectief te werk gaat.

Zodra de balans overhelt naar te veel stress, zal je je gespannen en geïrriteerd voelen. Is er echt een overload aan stress, dan kom je in de gevarenzone voor een burn-out of instorting: je bent rusteloos en besluiteloos, je hebt concentratieproblemen, voelt je benauwd en bent uitgeput.”

Hoe kan je een burn-out voorkomen?

“Soms kan de balans tussen je werk- en privéverplichtingen (je belasting) en wat je aankan (je draagkracht) scheef gaan zitten. Je stressniveau wordt dan te hoog, en dat kan uiteindelijk uitmonden in een burn-out. Het is dus belangrijk om die scheve balans tijdig te herstellen en je stress te verlagen.

Daarvoor kan je enerzijds samen met je privé- en  werkomgeving je belasting naar beneden brengen. Anderzijds zou je je draagkracht kunnen vergroten door je fysieke en mentale conditie optimaal te houden. Sporten, een boek lezen, iets leuks met je gezin gaan doen: iedereen heeft zijn eigen manier om te ontspannen en energie te tanken. Het is vooral belangrijk dat je van jezelf weet wat voor jou het beste werkt. Soms kan dat even zoeken zijn.”

En wat als je een echte burn-out krijgt? Hoe kom je er dan weer uit?

“Laat één ding duidelijk zijn: je geraakt er niet alleen uit. Soms kan een coach voldoende zijn, soms komt er ook een psycholoog of therapeut aan te pas. Ook je huisarts speelt hierbij een belangrijke rol. Hij of zij heeft als taak je klachten in verband te brengen met een burn-out, en dat is niet altijd even evident.

Mensen met een burn-out hebben vaak fysieke klachten als moeilijk slapen, concentratieproblemen, een aangetast immuunsysteem, gevoelige darmen, … Dat zijn klachten die natuurlijk ook andere oorzaken kunnen hebben.

Wat je bij een burn-out vooral niet mag doen, is je lichaam verder uitputten. Sporten of fietsen is bijvoorbeeld heel moeilijk. Een drietal weken mag je heel veel slapen. Daarna wordt het tijd om die grote hoeveelheid slaap stilaan af te bouwen. Doe dingen die je graag doet en waarbij je zo weinig mogelijk je brein moet gebruiken, zoals naaien of kleuren. Het is ook heel belangrijk om naar buiten te blijven gaan. Trek de natuur in, maak een korte wandeling. Wees zacht voor jezelf.”

Een burn-out krijg je dus niet “opeens”?

“Als je te lang geen nee durft te zeggen en altijd maar blijft doorgaan door nog ‘even’ na de werkuren verder te werken, put je jezelf uit. Op een bepaald moment zegt je lichaam ‘stop’. Eén trigger kan dan genoeg zijn om alles stil te leggen. In dat opzicht gebeurt het dus wel plots, maar de aanloop is iets van maanden of zelfs jaren.”